ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ ΠΟΥ 'ΧΑΝΟΝΤΑΙ'

Σε πολλά μέρη, το βράδυ της παραμονής των Φώτων, οι νοικοκυρές μαζεύουν τη στάχτη από το τζάκι και το πρωί πριν πάνε στην εκκλησία τη ρίχνουν ολόγυρα στις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, επειδή, όπως πιστεύουν, τη στάχτη του Δωδεκαημέρου έχει τη δύναμη να διώξει και να προφυλάξει το σπίτι από το κακό. Οι γεωργοί αυτή την στάχτη την βαστούν και την ανακατεύουν στον σπόρο, για να έχουν καλή σοδειά.
Σε άλλα μέρη, παραθαλάσσια, οι νοικοκυρές την ημέρα των Φώτων κατέβαζαν τις εικόνες από το εικονοστάσι, τις έπαιρναν μαζί τους στην εκκλησία και μετά στη θάλασσα, που πήγαιναν να ρίξουν το σταυρό. Όταν ο παππάς έριχνε το σταυρό στη θάλασσα και κάποιοι έπεφταν να τον πιάσουν, οι γυναίκες με μια νεροκολοκύθα έπαιρναν θαλασσινό νερό αμίλητες από 40 κύματα. Ύστερα με βαμβάκι έπλεναν τις εικόνες. Το νερό αυτό μετά το πήγαιναν στην εκκλησία και το έχυναν σε κάποιο σημείο που δεν πατιόταν.
Σε άλλα πάλι μέρη μαζί με τις εικόνες έπαιρναν το υνί, την τσάπα και άλλα γεωργικά εργαλεία και τα έπλεναν με αρμυρό νερό που το θεωρούσαν αγίασμα. Έπαιρναν και θαλασσινό νερό και το ρίχνανε μέσα στο σπίτι για να διώξει τα ζούδια.
Στην Κορώνη της Πελοποννήσου, άνοιγαν τα βαρέλια με το καινούριο κρασί των Φώτων, αφού τους έριχναν αγιασμό που έφερναν από την εκκλησία. Μαζεύονταν όλοι οι συγγενείς και ασήμωναν το βαρέλι που θα άνοιγαν, με πρώτο τον νοικοκύρη που κολλούσε με μαστίχα πάνω στο βαρέλι ένα δεκάρικο ή εικοσάρικο. Ο νοικοκύρης στη συνέχεια έβγαζε μεζέ, πίνανε από το νέο κρασί καιγλεντούσανε.